Szachy to zasadniczo prosta gra. Dwóch graczy, plansza i figury, które mogą wykonywać tylko określone ruchy. Wygrać można łatwo – zbijając króla.
Niby takie proste, a jednak na mistrzów szachów patrzy się podziwem – i lękiem – jak na zagrożone gatunki w zoo. Dlaczego? Bo znajomość zasad tej gry to zaledwie wierzchołek góry lodowej, lub może raczej mapa pola minowego, które trzeba pokonać.
Istnieje kilka zasad, o których należy pamiętać podczas wykonywania bić.
Przede wszystkim, chociaż w tej grze są równi i równiejsi, to trochę tak jak na wojnie, zabić (to znaczy – zbić) może wszystko. To znaczy, że pionek może zbić hetmana, wieżę itd., a hetman, wieża itd – pionka. Nie można też zapominać, że chociaż król niewzruszenie siedzi na swoim tronie, i tylko od czasu do czasu się rusza, to też może zbijać – więc nie należy go lekceważyć.
Bicie samo w sobie jest niezwykle proste. Wystarczy, że dana figura znajdzie się w zasięgu ruchu przeciwnika, żeby nastąpiło bicie. Załóżmy, że wieża stoi na polu a3, a pionek na polu a6, i jest ruch wieży. Ma ona dwie możliwości: ruszyć się w dowolną stronę (zgodnie ze swoją specyfiką), albo zbić figurę przeciwnika. Zakładamy, że wybiera tę drugą strategię. Wykonuje ją przez zajęcie pola a6. W ten sposób pionek zostaje zdjęty z planszy, a wieża zajmuje jego miejsce.
Trzeba pamiętać, że znajdując się w takiej sytuacji, wieża nie mogłaby przeskoczyć pionka bez zbijania, aby znaleźć się na polu a7. Jeżeli chciałaby wykonać taki manewr, musiałaby najpierw zbić, a podczas kolejnego ruchu przesunąć się na pole a7.
Specyficzną figurą w tym zestawieniu jest skoczek, który porusza się trzy pola w dowolnym kierunku, ale musi przynajmniej raz skręcić. Dajmy na to, że skoczek znajduje się na polu d4, a pionek na polu d5 i jest ruch skoczka. Mimo tego, że skoczek podczas wykonywania swojego ruchu minie pionka, nie będzie mógł go zbić. Dlaczego? Bo skoczek jeszcze nie skończył swojego ruchu. Jeżeli jednak pionek znajdowałby się na polu f5, to wtedy byłoby o jednego pionka mniej na planszy, i o jednego skoczka więcej na polu f5.
Drugą ważną zasadą, która sprawia, że szachy są tak docenianą dyscypliną, jest to, że bicie nie jest obowiązkowe. Jeżeli pionek przeciwnika sam podkłada Ci się pod hetmana, to wcale nie musisz go zbijać. Możesz go spokojnie ominąć i wrócić zbić innym razem. Ta zasada, o której czasem się zapomina, zwiększa dwukrotnie ilość możliwych kombinacji w grze, dlatego tak ważne jest przejęcie kontroli nad planszą.
Pewnie mało kto słyszał o czymś takim, jak bicie w przelocie. To całkowicie zrozumiałe, bo nie jest to tak efektowny ruch, jak roszada, ale być może właśnie znajomość tej techniki przybliży Was do zwycięstwa. Dlaczego to mało efektowny ruch? Bo zarezerwowany tylko dla pionków. Zazwyczaj pionki biją na skos, ale bicie w przelocie pozwala im ominąć tę zasadę i daje możliwość zbicia figury obok.
Załóżmy, że po serii ruchów pionek czarny wyląduje na d4, a pionek biały w swoim pierwszym ruchu pokona od razu dwa pola i wyląduje na c4. Dzięki zasadzie bicia w przelocie pionek czarny będzie mógł zbić biały i ostatecznie ustawić się na polu d3.
Zatem żeby wykonać ten ruch, pionki muszą znaleźć się obok siebie oraz bicie musi nastąpić bezpośrednio po wykonaniu pierwszego ruchu pionkiem przez przeciwnika (tj. pokonaniu od razu dwóch pól na raz). Proste, prawda? Skoro już znacie zasadę, nie zapomnijcie zaskoczyć nią swojego oponenta!
Zdjęcie główne: Vlada Karpovich/pexels.com
